หากพูดถึงเทศกาลกินเจ หลายคนต้องนึกภาพถึงพิธีกรรมใหญ่ในภาคใต้ อย่างที่ภูเก็ต หรือตรัง เพราะเป็นแหล่งรวมกลุ่มคนไทยเชื้อสายจีนขนาดใหญ่ นอกจากจะเป็นเทศกาลสำคัญของคนในพื้นที่ ก็ยังกลายเป็นพิธีกรรมที่นักท่องเที่ยวอยากเข้ามาสัมผัสด้วยตัวเองสักครั้ง จนต้องวางแผนเที่ยวในช่วงเทศกาลกินเจกันเลย เพราะเป็นวัฒนธรรมที่เก่าแก่เป็นร้อยปี ต้องมาสัมผัสที่นี่เท่านั้น!
โดยช่วงเทศกาลกินเจของภาคใต้ จะเริ่มตั้งแต่วันที่ 15– 23 ตุลาคม 2566
ประเพณีการกินเจของภาคใต้
ประเพณีการกินเจของภาคใต้ มักจะจัดที่ภูเก็ต และตรัง ในช่วงเดือน 9 ของทุกปี โดยพิธีกรรมส่วนใหญ่ เริ่มต้นขึ้นในช่วงเช้าของวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 9 ตามปฏิทินจีน โดยเริ่มจากชาวบ้าน หรือผู้ศรัทธา ร่วมกันทำความสะอาดศาลเจ้า หรือที่ชาวภูเก็ตเรียกว่า “อ๊าม”
และต่อด้วยการจุดไม้จันทน์ กำยาน เพื่อเตรียมการรับเสด็จของเทพเจ้าทั้ง 9 องค์ เรียกว่า "เก้าอ๊วง" หรือ "กิ้วอ๊วง" หมายถึง นพราชาทรงอำนาจในการบริหารธาตุทั้งห้า คือ ดิน น้ำ ลม ไฟ และทอง ซึ่งเป็นธาตุที่สำคัญของมนุษย์คำพูดจาก เครื่องสล็อต
ตามความเชื่อนั้น เทพเจ้าทั้ง 9 องค์นั้นได้แบ่งภาคไปเป็นดาวเคราะห์ 9ดวงเพื่อที่จะบริหารธาตุทั้ง 5 ที่ประกอบเป็นจักรราศีแห่งดวงชะตา ประกอบไปด้วย
-
พระอาทิตย์ ภาษาจีนเรียกว่า ไท้เอี๊ยงแชแช แปลว่า ดวงดาว
-
พระจันทร์ คือ ไท้อิมแช
-
ดาวพระอังคาร หรือ ฮวยแช
-
ดาวพระพุธ หรือจุ๊ยแช
-
ดาวพระพฤหัสบดี หรือ บั๊กแช
-
ดาวพระศุกร์ หรือ กิมแช
-
ดาวพระเสาร์ หรือ โท้วแช
-
ดาวพระราหู หรือ ล่อเกาแช
-
ดาวพระเกตุ หรือ โกยโต้วแช
อย่างที่เรารู้กันดีว่า ในระบบจักรวาล หากมีดาวเคราะห์ดวงใดหยุดหมุน โลกต้องเกิดภัยพิบัติแน่นอน เมื่อถึงวันที่ 1 – 9 ของเดือน 9 จะเป็นกำหนดวันที่เทพเจ้าประจำดาวนพเคราะห์แต่ละองค์ ผลัดกันเสด็จลงมาเยือนโลกมนุษย์ เพื่อประทานพรแด่ผู้ประพฤติดี เมื่อถึงเทศกาลกินเจ จึงมีการกราบไหว้ และถือศีลกินเจเพื่อเป็นเครื่องสักการบูชา และเพื่อของพรจากเทพเจ้า
นอกจากการรับเสด็จของเทพเจ้าทั้ง 9 องค์เรียบร้อยแล้ว ยังมีีอีกหนึ่งพิธีกรรมสำคัญ นั่นคือ “พิธียกเสาเต็งโก”
รู้จัก “พิธียกเสาเต็งโก”
เสาเต็งโก หรือบางที่เรียกว่า เสาโกเต้ง หมายถึง ราวไม้ไผ่แขวนตะเกียง 9 ดวง โดยจะแขวนตะเกียงไว้ที่ปลายเสาเต็งโก ให้เป็นสัญลักษณ์แห่งดวงวิญญาณอันศักดิ์สิทธิ์ สถิตไว้ตลอดเทศกาลกินเจ
หลังจากนั้นเวลาเที่ยงคืน จะมีการอัญเชิญยกอ๋องซ่งเต และอัญเชิญเทพเจ้าทั้ง 9 องค์ หรือกิ่วอ๋องไต่เต่มาเป็นเทพประจำพิธี การยกเสาเต็งโก จึงเป็นจุดเริ่มต้นของเทศกาลกินเจในภาคใต้
เสาเต็งโก หรือเสาโกเต้ง
เสาเต็งโกนั้นจะใช้ต้นไผ่ที่ปลายยอดไม่หัก ความสูงไม่น้อยกว่า 36 ข้อปล้อง สื่อความหมายถึง 36 ชั้นฟ้า มีความเชื่อว่าจะเป็นทางสื่อที่สิ่งศักดิ์สิทธิ์เบื้องบนจะลงมายังโลกมนุษย์ ปลายยอดเสาจะประดับด้วยธงสีเหลืองผืนเล็ก ประกาศแด่ปีศาจ เปรต อสุรกายน้อยใหญ่ให้มารับส่วนบุญ และยังเป็นการประกาศแด่เทพเจ้าให้มารับทราบงานบุญที่ยิ่งใหญ่นี้ และยังมีธงอีกผืนที่ปลายส่วนย่อ ซึ่งเป็นธงขององค์กิ่วอ๋องไต่เต่
นอกจากนี้ยังเชื่อว่า การที่มีการยกเสาเต็งโกนั้น เปรียบเสมือนเสากระโดงเรือ ให้เป็นที่ยึดเหนี่ยวของผู้ที่เข้าร่วมประเพณีถือศีลกินเจ
ขอบคุณข้อมูล:
Waijiao, Phuket Vegetarian, Plan Travel dot com